NEOEΛΛHNIKA ΛAOΓPAΦIKA KEIMENA

*H σειρά αυτή περιλαμβάνει 48 αυτοτελείς τόμους, όπου ανθολογούνται και αναλύονται τα πιο αντιπροσωπευτικά κείμενα της γραμματολογίας μας, από τη βυζαντινή εποχή ως τις μέρες μας.

Eιδικοί επιστήμονες επιμελούνται τον κάθε τόμο που αποτελεί και μια θεματική ενότητα.                  

Eκλογή από τα κείμενα της φαντασίας και των δοξασιών του ελληνικού λαού, τα παραμύθια και οι παραδόσεις μας

ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ: Δ. Λουκάτος, Λαογράφος, Kαθηγητής Πανεπιστημίου

• ΤΟΜΟΣ 48
• ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

 

• ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
• ΕΙΣΑΓΩΓΗ
• ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ

 

• ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
• ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΜΕ ΖΩΑ
• *Με αστερίσκο σημειώνονται τα κείμενα που ήταν ανέκδοτα.

 

• Α’ ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΛΕΠΟΥ

 

• *Ο παπάς, η αλεπού και ο γάιδαρος.                                                                        
• *Ο λύκος κι η αλεπού με το μέλι.
• Ο λύκος κι η αλεπού.
• *Ο σκαντζόχοιρος κι η αλεπού
• Ο σκαντζόχοιρος κι η αλεπού (β’).
• *Η αλεπού κι ο λύκος στο κελάρι.
• *Λέοντας, αλεπού και λύκος.                                                                                                                        
• Η αλεπού κι ο γύπας.
• *Ο κόκορος, η αλεπού κι ο σκύλος.
• *Γάιδαρος, λύκος και αλεπού.                                                                                                                        
• 10^α. Γάιδαρος, λύκος και αλεπού (β’).
• *Η αλεπού με τα αρνάκι της κι ο λύκος.                        
• Τι θηρίο ειν’ ο άνθρωπος! (λιοντάρι, αλεπού, μύγα).                                                                      
• Το φίδι, ο άνθρωπος κι η αλεπού.                                                                                                                                        
• * Ο λύκος, ο άνθρωπος και το τουφέκι.
• * Η αλεπού καλόγρια.                                                                        
• * Η αλεπού γιάτρισσα.                                                
• *Ο κάβουρας κι η αλεπού.                                                                                                                                                         
• Η αλεπού στο λάκκο.                                                                                                                                                                      
• Η αλεπού και το κόκκαλο.                                                                                                                                                           
• * Η αλεπού και τα άγουρα σταφύλια.
• * Η κουτσονόρα αλεπού.
• Η αλεπού και το φερμάνι.                                                                                                                                                           
• Η μοιρασιά της αλεπούς.                                                                                                                                                            
• Η αλεπού και το αλεπόπουλο.                                                                                                                         
• Η ανεμελιά της αλεπούς.                                                                                                                                                             
• Η αλεπού στο παζάρι.                                                                                                                                                                    
• Η αλεπού και η τύζη των παιδιών της.                                                                                                       
• Κι άλλες παροιμίες για την αλεπού.                                                                                                                                     

 

• Β΄ ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΜΕ ΑΛΛΑ ΤΕΤΡΑΠΟΔΑ

 

• * Το φευγιό των ζώων.                                                                        
• Ο γάτος χατζής.
• Ο γάτος που πήγε ν’ αγιάσει.
• *Οι ποντικοί και το κουδούνι της γάτας.
• Ο καμπίσιος ποντικός και ο χωραΐτης.
• *Ο λύκος και τα κατσικάκια.
• Τα γέρικα ζώα και οι κλέφτες.
• Γάτα, λιοντάρι και άνθρωπος.
• *Ο γάϊδαρος κι η κατσίκα.
• *Ο γάϊδαρος και το βόδι.                                                                                                                                                            
• Η καμήλα και ο γάιδαρος.
• Η αίγα κι’ η προβατίνα.
• Ο σκύλος κι’ ο λαγός.
• *Ο λαγός κι’ ο σκαντζόχοιρος.                        
• Ο γάτος ψόφιος.
• Της σκρόφας τα τραγούδια.
• Το λιοντάρι κι’ ο άνθρωπος.
• *Από του λύκου το στόμα.
• *Αντί να βόγγει το ζώ, τρίζει το κάρο.                        
• Η καμήλα στο γάμο.
• Η καμήλα και το καμηλάκι της.
• Άλλα λογιάζει ο γάιδαρος κι’ άλλα ο γαϊδουριάρης.
• Η γενιά του γαϊδάρου.
• Ο γάιδαρος κι’ οι σαμαράδες.
• Η αναφορά του γαϊδάρου.
• Ο γάιδαρος, η μαϊμού κι’ ο άνθρωπος.
• Παροιμίες για τα διάφορα ζώα.

 

• Γ’ ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΜΕ ΠΟΥΛΙΑ, ΕΝΤΟΜΑ, ΨΑΡΙΑ ΑΜΦΙΒΙΑ ΚΙ’ ΕΡΠΕΤΑ.

 

• Ο βασιλιάς των πουλιών.
• *Το πουλί που πετάει ψηλότερα.
• Η κουκουβάγια και το γεράκι.
• Η πέρδικα κι’ η κουκουβάγια.
• Ο σπουργίτης και τα ξόβεργα.
• *Η συμβουλή του κοκόρου.
• *Η μέλισσα και το τρυγόνι.
• *Ο σαλίγκαρος κι’ η κάμπια.
• *Το λιοντάρι κι’ η σκνίπα.
• *Ο γλάρος, τα ψάρια κι’ ο κάβουρας.                                                
• Ο λαγός κι’ οι βάτραχοι.
• *Ποντικός και βάτραχος.
• Ο κάβουρας και το φίδι.
• *Ο κάβουρας στην τρύπα του.
• Το φίδι κι’ η κομμένη ουρά του.
• Ο άνθρωπος, το φίδι κι’ η πέτρα.
• Η χελώνα κι’ ο αλμπάνης.
• Παροιμίες για τα ζώα αυτά.

 

• ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
• ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ

 

• Α’ ΜΑΓΙΚΑ Ή ΞΩΤΙΚΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ.

 

• Το άφαντο σκουφάκι.
• Το τελώνιο- Μάγος κι’ ο μαθητής του.
• Η μαγεμένη λίμνη.
• Η Μυρσινιώ.                                                                                                                                                                                                                
• *Τα κιτρολέϊμονα.
• Ο Βρυσίβουλος.
• Το βασιλόπουλο – φίδι.
• *Το ναρκωμένο βασιλόπουλο.
• Ο Αστερνός κι’ η Πούλια.
• Τα βασιλόπουλα και τα’ αθάνατο νερό.
• *Οι δώδεκα Μήνες.
• *Η Σταχτοπούτα.
• Το σκυλάκι.
• Ο σπανός και το βασιλόπουλο.
• *Ο Τριαντάμπελος.
• *Η Πεντάμορφη η χρυσομαλλούσα.
• Το παραμύθι του Μάντη.
• *Ο Μισακάκης.
• Οι σαράντα Δράκοι.
• *Το πουλί τα’ αηδόνι.

 

• Β’ ΔΙΗΓΗΜΑΤΙΚΑ ‘Η ΚΟΣΜΙΚΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ

 

• α’ Περιπετειακά.
• Ο Απολλώνιος κι’ η Αρχιστράτα.
• Η αιχμάλωτη βασιλοπούλα.
• Ο κακός καλόγερος.
• Η Μαστραμπέλα,
• *Το βασιλόπουλο κι’ η ραφτοπούλα.                        

 

• Β’ Διδακτικά και παροιμιακά.
• Οι τρεις συμβουλές του πατέρα.
• *Το πιο γλυκό ψωμί.                                                                                                                                                                                              
• *Σαν το αλάτι.
• Τα βασιλόπουλα κι’ ο κριτής.
• *Τα παιδιά του βασιλιά κι’ η καταγωγή τους.
• Τα γραμμένα δε ξεγράφονται, (η μοίρα του αγοριού)
• Τα γραμμένα δε ξεγράφονται, (η μοίρα του κοριτσιού).

 

• Γ΄’. ΑΙΝΙΓΜΑΤΙΚΑ

 

• *Ο οκνός και το αίνιγμα.
• Η κόρη που βύζαινε τον πατέρα της.
• Ο κυρ – Αληθινός.
• *Η έξυπνη κόρη.

 

• Δ’. ΕΥΤΡΑΠΕΛΑ

 

• Ο ζηλιάρης Οβριός.
• *Ο σγούμπος και ο Δράκοντας.
• Η γυναίκα του ράφτη.
• * Ο παπάς κι’ οι παλαβές γυναίκες.
• *Ο τσιγκούνης παπάς.
• 22*Οι τρείς σαδές.
• Η τεμπελιά.
• Ο γέρος κι’ οι τρείς κλέφτες.
• *Οι τρείς κατεργαραίοι.
• *Ο Τζίτζικας κι’ η Περιστέρα.
• *Η τυχερή γυναίκα.
• Οι εφευρέσεις.
• Οι αταίριαστες ευχές.
• Το στοίχημα με τα ψέματα.

 

• Ε’. ΚΛΙΜΑΚΩΤΑ

 

• *Ο Θοδωρής και το κουδούνι του.
• *Η γριά κι’ ο χοίρος.
• Ο Κουκουλίτσης.

 

• Γ’. – ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ‘Η ΣΥΝΑΞΑΡΙΚΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ

 

• Το Αραπάκι κι’ ο Χριστός
• Ο Χριστός και το παιδί.
• Ο Χριστός κι’ οι αχάριστοι στρατολάτες.
• Οι εντολές του Θεού.
• Ο δίκαιος Κουμπάρος.
• Ο κουμπάρος του Χάρου.
• Ο περιβολάρης κι’ η γυναίκα του στον άλλο κόσμο.
• *Ο τσοπάνης κι΄ οι τρείς Αρρώστιες.
• Το όραμα του βλάχου.
• *Η αγιά Παρασκευή κι’ οι δυο αδελφές.                                                                                                  
• Η πλούσια κι’ η φτωχή αδελφή.                                                                                                                                             
• *Τα δεκατρία λόγια.
• Ο φτωχός που πούλησε την ψυχή του.
• Το γεφύρι του διαβόλου.
• Ο Διάβολος κι’ η κουμπαριά του.
• Δεν τον θέλει ούτ’ ο Χριστός ούτ’ ο Διάβολος.
• Ο χαρτοπαίχτης που φιλοξένησε το Χριστό.
• *Οι τρείς Άγιοι κι’ η Μοίρα.
• Ο άη – Νικήτας κι’ η αιχμάλωτη κόρη.
• Το σφογγάτο του άη – Γιώργη.
• Ο φτωχός άη – Φίλιππας.
• Οι τρείς Άγιοι κι’ η θάλασσα.
• Παροιμίες για το Θεό τους αγίους κτλ.

 

• ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
• ΛΑΪΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ

 

• Α’ ΠΑΡΟΙΜΙΑΚΕΣΙΣΤΟΡΙΕΣ

 

• α’ Γενικές
• Εβγήκε ασπροπρόσωπος.
• Κουτός ο ραγιάς, κουτότερος ο αγάς.
• Το κατράμι είναι χαζίρι.
• Τρείς - πενήντα ενενήντα.
• Εσύ μονάχα κάτι ξέρεις.
• Δίνει ο Θεός ψωμί, αλλά.
• *Καλό είναι και το σκύψιμο, μα.
• Κάποιον θα πάρει ο διάβολος απ’ τους δύο.
• Αν βρέξει ο Απρίλης δώδεκα.                                                                                                                           
• Σαν το γιατρό με το καθάρσιο.                                                                                                                        
• Μην κλαίς, κεφάλι, τι έπαθες.                                                                                                                          
• Πού θα πάν οι γίδες του σκυλομουρτάτη!
• *Ξέρει ο βλάχος τι έχει ο στάϊστρος!
• Ή ο γάιδαρος ψοφά, ή ο κατής πεθαίνει!
• Τα παίρνουμε με το ουσούλι.
• Τι θέλουμε εμείς στους Ρωμιούς;
• Βρεμένα είναι ή ξερά;                                                                                                                                                
• Πουλί είν’ ο άνθρωπος!
• Τούρκοι θα ‘ναι αυτοί που θα ‘ρθούσι;
• Όλοι γύφτοι μια γενιά!
• Η τέχνη τέχνη, κι’ η πίστη πίστη.
• Κι’ αυτό θα περάσει!
• Ο τρελότερος άνθρωπος του κόσμου.
• Κρίμα στα έξοδα.                                                                                                                                                                        
• Που είσαι, καημένη, αλήθεια!
• Δώστε μου λεφτά, να φέρω.
• Το κρασί κάνει και το στραβό να βλέπει.

 

• β’ Ιστορίες για αντρόγυνα και γυναίκες.

 

• *Είναι αργά τώρα!
• Ψάρια στο χωράφι.
• * Η κακομοίρα η φωτιά!                                                                                                                                                
• *Είδες, άντρα, είδες;
• *Αν ηξέρω απ’ άλλον άντρα;
• Άνεμε, βοριά και Νότε
• *Ποιόνε να πρωτοκλάψω;
• Κάηκα, μαννα μ’, κάηκα!
• Μπάα! Είπε η χήρα.
• Αδραχτέ μου, γιόμιζε.
• Με το ψαλίδι θερίζουν.
• *Πίτα μπρός και πίτα πίσω.
• Ο άντρας που έκαμε τα αβγά.
• Απόψε με τον άνεμο.
• Ν’ ακούς, παιδί μου, τον μεγαλύτερό σου.

 

• γ’ Ιστορίες για κληρικούς.

 

• Τούτοι είναι χριστιανοί τουλάχιστο.
• Άκουε, σακκί δεμένο.
• Σε τούτα δε μπερδεύομαι, αλληλούϊα!
• Φούντο!
• Κατά τις τρύπες που έχει το ευαγγέλιο.
• Μου κάνεις και εσύ τη σπουδαία!
• Τέτοιαν αλήθεια δεν την αγαπώ ούτ’ εγώ!
• Περισσότερη γνώση έχεις σύ από μένα.
• Ό,τι δεν έκαμες νιός.
• Πέρδικα στα δάση.
• Τι καλό είδα γω από το Δεσπότη;
• Άλλα είν’ τΚότσυφος ή κοτσυφαρίνα;’ άλλα. (α’ και *β’).                                                                                                                                       294
• Όχι μόνο ν’ ακούσης, αλλά και να δης!
• Αιωνία σου η μνήμη, γουρούνα!
• Όντες σ’ είχα στη σεντούκα.
• Να ήξερες που πατάω!

 

• Β’ ΠΕΡΙΓΕΛΑΣΤΙΚΑ ΔΙΑΦΟΡΑ

 

• Σπόρος για μιναρέδες.
• Το γράμμα από την Πόλη.
• Οι τρείς με τα τούρκικα.
• Ο κλέφτης που προδίνεται.
• Η κλέφτρα που αγανάχτησε.
• *Ο βοηθός του προξενητή.
• Το καρπούζι που γέννησε.
• Κότσυφος ή κοτσυφαρίνα;
• Το τυρί – σαπούνι.
• Τα γένια του χωριάτη.
• Χαλάλι του κλέφτη!
• Οι Αρχάγγελοι στις κερασιές.
• *Το σύκο – βάτραχος.
• *Τα σύκα – πίτα.
• Το τουφέκισμα της ακρίδας.
• Αλάτι στη νερολίμνη.
• Το φεγγάρι στο πηγάδι.
• *Το φεγγάρι – τυρί
• Ο κλέφτης στο πιθάρι.
• Τα μπερδεμένα ποδάρια.
• Το καμάκεμα του ποδιού.
• Η αλυσσίδα των κουτών.
• Σαρανταπέντε Γιάννηδες.
• Το κεφάλι που έλειπε.
• Για να μη σπάση η στάμνα.
• Εκατό χρονών λαγός.
• Η σαρδέλα που θα κελαδήση.
• *Ο μπακαλιάρος κι’ η συνταγή.
• *Το αρμάρι – παράθυρο.
• Ο γάιδαρος – μοσχαράκι.
• Ο τρίτος κι’ η πίτα.
• *Πιέ το κι’ έννοια σου!
• Ο αγαπητικός κι η αγελάδα.                        
• Το σταμάτημα του γάμου.
• Το χαράνι και το καπάκι του.
• Ο παπάς και τ’ αναμμένα βαμπάκια.
• Το κήρυγμα του παπά.
• Ο τσοπάνης στην εκκλησιά.
• Φωνή πίσ’ από τ’ άγιο Βήμα.
• Ο Μεγαλόχαοος!
• *Κεραμίδια κι’ έναν παπά.
• *Ο βάτραχος στο καΐκι.
• *Το αμοιβαίο γέλασμα.
• Ο χωριάτης στο πιάνο.

*Ο λούστρος στην Κέρκυρα